Doanh nghiệp là một tổ chức đảm bảo tính ổn định, nghiêm túc thì mới hoạt động hiệu quả. Điều này đòi hỏi người lao động phải tuân thủ nguyên tắc của doanh nghiệp. Tự ý nghỉ việc là hành vi làm ảnh hưởng lớn tới tổ chức hoạt động của doanh nghiệp. Vậy với cương vị là người sử dụng lao động, doanh nghiệp cần xử lý như thế nào để đảm bảo không vi phạm pháp luật?
Mục lục
1. Người lao động nghỉ làm có cần xin phép người sử dụng không?
Người lao động là đối tượng luôn được quan tâm, tạo điều kiện làm việc tốt nhất. Bởi vậy, ngoài việc tuân thủ chế độ làm việc thì họ cũng đã được sắp xếp thời gian nghỉ để đảm bảo sức khỏe, nhu cầu khác. Đó là các chế độ nghỉ hằng tuần, nghỉ lễ Tết, nghỉ hằng năm và nghỉ việc riêng, nghỉ không lương.
Việc nghỉ của người lao động trong từng trường hợp được quy định tại Điều 111, Điều 112, Điều 113 và Điều 115 Bộ luật Lao động năm 2019. Theo đó:
– Thời gian nghỉ hằng tuần: Ít nhất 01 ngày/tuần, theo lịch mà doanh nghiệp bố trí.
– Thời gian nghỉ lễ, Tết: Theo các ngày lễ, Tết được Bộ luật Lao động quy định.
+ Tết Dương lịch: Nghỉ 01 ngày.
+ Tết Âm lịch: Nghỉ 05 ngày.
+ Ngày Chiến thắng: Nghỉ 01 ngày.
+ Ngày Quốc tế lao động: Nghỉ 01 ngày.
+ Quốc khánh: Nghỉ 02 ngày.
+ Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương: Nghỉ 01 ngày.
– Thời gian nghỉ hằng năm: Tùy vào tính chất của công việc đó là nguy hiểm hay làm việc trong môi trường độc hại, người lao động được nghỉ từ 12 – 16 ngày. Cứ làm việc đủ 05 năm cho người sử dụng lao động thì được nghỉ thêm 01 ngày.
– Nghỉ việc riêng, nghỉ không hưởng lương:
+ Khi người lao động kết hôn, người thân của người lao động kết hôn hoặc bị chết thì người lao động được nghỉ từ 01 – 03 ngày và phải thông báo cho người sử dụng lao động.
+ Nghỉ vì các lý do khác: Trường hợp này cần phải thỏa thuận và được sự đồng ý của người sử dụng lao động.
Từ những căn cứ trên, các trường hợp người lao động nghỉ hằng tuần, nghỉ hằng năm, nghỉ lễ, Tết hoặc nghỉ vì lý do kết hôn hoặc có người thân kết hôn, chết thì không cần phải có sự đồng ý của người sử dụng lao động. Đối với các lý do khác cần phải thỏa thuận và được sự đồng ý của người sử dụng lao động.
2.Trường hợp tự ý nghỉ không xin phép, người lao động có bị đuổi việc?
Để xác định là người lao động có được coi là vi phạm kỷ luật hay không khi nghỉ việc cần xác định xem người đó thuộc trường hợp nào như Luật Vitam đã phân tích ở trên. Từ đó, mới có thể đưa ra biện pháp kỉ luật lao động phù hợp nếu người lao động vi phạm.
Nếu vi phạm trường hợp nghỉ việc tự do, không xin phép trong trường hợp cần xin phép thì người lao động sẽ bị áp dụng hình thức kỉ luật. Hình thức nặng nhất có thể sẽ là sa thải nếu thuộc trường hợp được quy định tại khoản 4 Điều 125 Bộ luật Lao động năm 2019:
“4. Người lao động tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong thời hạn 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong thời hạn 365 ngày tính từ ngày đầu tiên tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng.
Trường hợp được coi là có lý do chính đáng bao gồm thiên tai, hỏa hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động.”
Từ quy định trên, nếu không có lý do chính đáng mà nghỉ việc từ 05 ngày cộng dồn trong 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong 365 ngày thì người lao động sẽ bị áp dụng hình thức kỉ luật nặng nhất là sa thải.
Ngoài ra, căn cư theo quy định tại Điều 36 Bộ luật Lao động năm 2019, người sử dụng lao động còn có thể đuổi việc đối với người lao động tự ý bỏ việc từ 05 ngày làm việc liên tục trở lên mà không có lý do chính đáng. Quy định này nhằm đảm bảo người lao động thực hiện nghiêm túc, giúp doanh nghiệp hoạt động ổn định.
Có thể thấy, nếu tự ý nghỉ nhiều ngày mà không xin phép, người lao động hoàn toàn có thể bị sa thải hoặc bị đuổi việc.
Ngược lại, nếu người lao động chưa đủ điều kiện bị áp dụng hình thức sa thải như quy định ở trên mà người lao động đã áp dụng hình thức này thì được coi là vi phạm pháp luật. Để đảm bảo quyền lợi, người lao động có thể khiếu nại đến Chánh thanh tra Sở Lao động – Thương binh và Xã hội hoặc trực tiếp khởi kiện đến Tòa án cấp huyện nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính để đòi lại quyền lợi chính đáng cho mình.
Kết luận
Như vậy, trường hợp người lao động tự ý nghỉ không xin phép thì hoàn toàn có thể sẽ bị đuổi việc nếu thuộc các trường hợp chúng tôi đã nêu ra ở trên. Bởi vậy, người lao động cần nắm rõ các quy định này để đảm bảo thực hiện nghiêm túc. Hơn nữa, coi đó làm cơ sở để bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của bản thân trong trường hợp người sử dụng lao động vi phạm. Hẹn gặp các bạn trong các bài viết tiếp theo của Luật Vitam chúng tôi.