Bạn đang suy nghĩ về việc có nên rút bảo hiểm xã hội một lần hay không? Thay vì rút bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần sẽ được từ 1,5 – 2 tháng lương tính đóng như hiện hành, Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội đề xuất giảm chỉ còn 1 tháng lương. Việc này ngoài giữ chân người lao động ở lại hệ thống có lương khi về già, cũng tránh được tình trạng ồ ạt rút sớm làm ảnh hưởng đến sự ổn định của quỹ.
Mục lục
1. Bảo hiểm xã hội một lần là gì?
Theo quy định tại Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định:
Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội.
Dựa trên cơ sở này, trong một số trường hợp, những người tham gia BHXH khi có yêu cầu sẽ được giải quyết bảo hiểm xã hội 1 lần.
2. Cách tính bảo hiểm xã hội một lần
a. Người lao động đóng BHXH bắt buộc
Khoản 2 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP quy định cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần dựa trên số năm đã đóng BHXH; cứ mỗi năm được tính bằng:
i) 1,5 tháng mức bình quân tiền lương (Mbqtl) tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014;
ii) 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
Cụ thể, theo Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH, số tiền bảo hiểm xã hội 1 lần được xác định theo công thức:
Mức hưởng = (1,5 x Mbqtl x Thời gian đóng BHXH trước năm 2014) + (2 x Mbqtl x Thời gian đóng BHXH sau năm 2014)
Trong đó:
– Thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì từ 01 – 06 tháng được tính là ½ năm, từ 07 – 11 tháng được tính là 01 năm.
(Trường hợp tính đến trước 01/01/2014 nếu thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng BHXH từ 01/01/2014 trở đi).
– Mbqtl là mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Mbqtl = (Số tháng đóng BHXH x Tiền lương tháng đóng BHXH x Mức điều chỉnh hàng năm) : Tổng số tháng đóng BHXH
Theo Điều 2 Thông tư 23/2020/TT-BLĐTBXH, mức điều chỉnh tiền lương tháng đóng BHXH của người lao động áp dụng từ 01/01/2021 đến hết 31/12/2021 như sau:
| Năm | Trước 1995 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 |
| Mức điều chỉnh | 5,01 | 4,25 | 4,02 | 3,89 | 3,61 | 3,46 | 3,52 | 3,53 | 3,40 | 3,29 | 3,06 | 2,82 | 2,62 | 2,42 |
| Năm | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
| Mức điều chỉnh | 1,97 | 1,84 | 1,69 | 1,42 | 1,30 | 1,22 | 1,18 | 1,17 | 1,14 | 1,10 | 1,06 | 1,03 | 1,00 | 1,0 |
Lưu ý: Mức hưởng BHXH một lần của người lao động có thời gian đóng BHXH chưa đủ 01 năm được tính bằng 22% các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH. Mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
b. Người lao động tham gia BHXH tự nguyện
Điều 6 Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH đã hướng dẫn cụ thể cách tính tiền BHXH 01 lần mà người lao động tham gia BHXH tự nguyện như sau:
Mức hưởng BHXH 01 lần = (1,5 x Mbqtn x Thời gian đóng BHXH trước năm 2014) + (2 x Mbqtn x Thời gian đóng BHXH sau năm 2014) – Số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện (*)
Trong đó:
– Thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì từ 01 – 06 tháng được tính là ½ năm, từ 07 – 11 tháng được tính là 01 năm.
Trường hợp tính đến trước 01/01/2014 nếu thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng BHXH từ 01/01/2014 trở đi.
– (*) Trường hợp mắc các bệnh nguy hiểm đến tính mạng theo quy định không bị trừ số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện.
– Số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện (áp dụng từ ngày 01/01/2018) được tính bằng tổng số tiền Nhà nước hỗ trợ của từng tháng đã đóng BHXH tự nguyện. Mức hỗ trợ của từng tháng được tính theo công thức sau:
Số tiền Nhà nước hỗ trợ tháng i = 0,22 x Chuẩn nghèo khu vực nông thôn tại tháng i x 30% (hộ nghèo) hoặc 25% (hộ cận nghèo) hoặc 10% (đối tượng khác)
– Mbqtn là mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
Mbqtn = (Số tháng đóng BHXH x Thu nhập tháng đóng BHXH x Mức điều chỉnh hàng năm) : Tổng số tháng đóng BHXH
Theo Điều 3 Thông tư 23/2020/TT-BLĐTBXH, mức điều chỉnh thu nhập tháng đóng BHXH của người lao động áp dụng từ 01/01/2021 đến hết 31/12/2021 như sau:
Năm | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 |
Mức điều chỉnh | 1,97 | 1,84 | 1,69 | 1,42 | 1,30 | 1,22 | 1,18 |
Năm | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
Mức điều chỉnh | 1,17 | 1,14 | 1,10 | 1,06 | 1,03 | 1,00 | 1,00 |
Lưu ý: Mức hưởng BHXH một lần của người lao động có thời gian đóng BHXH chưa đủ 01 năm được tính bằng 22% các mức thu nhập tháng đã đóng BHXH, trừ đi số tiền nhà nước hỗ trợ đóng. Mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
3. Đề xuất giảm 50% mức hưởng nếu rút bảo hiểm xã hội một lần
Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội đã hoàn thiện hồ sơ đề nghị xây dựng Luật BHXH sửa đổi gửi Bộ Tư pháp thẩm định trước khi trình Chính phủ xem xét trình Quốc hội. Theo đó, nội dung về sửa quy định liên quan tới hưởng BHXH một lần đã được nêu rõ hơn, theo hướng cho người lao động lựa chọn. Định hướng sửa đổi là vẫn giữ quy định cho phép người lao động rút BHXH một lần sau khi nghỉ việc từ 1 năm trở lên nhưng không đóng tiếp. Thay vì không cho phép người lao động rút BHXH một lần. Tuy nhiên, luật có thể đưa ra các lựa chọn khác nhau giữa rút BHXH 1 lần ngay hoặc để tới khi hết tuổi lao động mới rút.
Trong đó, Bộ LĐ-TB&XH đã đề xuất nếu người lao động chưa đến tuổi nghỉ hưu, sau 1 năm nghỉ việc không tham gia BHXH, và đề nghị hưởng BHXH một lần thì mức hưởng cho mỗi năm đóng BHXH bằng 1 tháng tiền lương bình quân tính đóng BHXH.
Trường hợp người lao động đến tuổi nghỉ hưu nhưng không đủ điều kiện hưởng lương hưu hàng tháng; hoặc người lao động mắc bệnh hiểm nghèo; ra nước ngoài để định cư hợp pháp; được hưởng BHXH một lần. Mức hưởng trong trường hợp này được tính mỗi năm tham gia BHXH bằng 2 tháng lương bình quân tính đóng BHXH.
Trên đây là bài chia sẻ của Luật Vitam.
Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu về những quy định mới về BHXH nhé!
Chúc bạn may mắn!