Rút bảo hiểm xã hội một lần cần tuân thủ các quy định như thế nào? Đây là một vấn đề mà không phải ai cũng nắm rõ về loại hình bảo hiểm này. Cùng Luật Vitam tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây nhé.
Mục lục
1. Cơ sở pháp lý
- Luật Bảo hiểm xã hội 2014;
- Nghị định 115/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật bảo hiểm xã hội về BHXH bắt buộc.
2. Bảo hiểm xã hội 1 lần là gì?
Theo quy định tại Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, bảo hiểm xã hội (BHXH) là sự bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết.
Trong một số trường hợp do điều kiện của mình, người tham gia BHXH có nhu cầu giải quyết bảo hiểm xã hội 1 lần. Người lao động tham gia BHXH bắt buộc sau một năm nghỉ việc, người tham gia BHXH tự nguyện sau một năm không tiếp tục tham gia đóng BHXH hoặc chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu có yêu cầu thì được nhận BHXH một lần.
3. Điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần là gì?
Người lao động có thể yêu cầu được nhận BHXH một lần. Tuy nhiên, người lao động cũng cần đáp ứng một trong các điều kiện cụ thể được quy định tại khoản 1 Điều 60; khoản 1 Điều 77 Luật BHXH năm 2014 và khoản 1 Điều 1 Nghị quyết 93/2015/QH13:
– Người lao động đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
– Trường hợp lao động nữ hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn đã đủ tuổi nghỉ hưu mà khi nghỉ việc chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
– Người lao động ra nước ngoài để định cư.
– Người lao động mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như xơ gan cổ chướng, bại liệt, ung thư, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.
– Công an, bộ đội khi phục viên, thôi việc, xuất ngũ mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
– Người lao động đã 01 năm nghỉ việc hoặc sau 01 năm không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
4. Tính bảo hiểm xã hội 1 lần như thế nào?
a. Đối với người lao động đóng BHXH bắt buộc
Theo khoản 2 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP đã quy định cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần dựa trên số năm đã đóng BHXH. Theo đó, cứ mỗi năm được tính:
– Bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014;
– Bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
Như vậy, số tiền bảo hiểm xã hội 1 lần được xác định theo công thức như hướng dẫn ở Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH:
(1,5 x Mbqtl x Thời gian đóng BHXH trước năm 2014) | + | (2 x Mbqtl x Thời gian đóng BHXH sau năm 2014) | = | Mức hưởng |
Ở đó:
– Thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì từ 01 – 06 tháng được tính là ½ năm, từ 07 – 11 tháng được tính là 01 năm.
Nếu tính đến trước 01/01/2014 mà thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng BHXH từ 01/01/2014 trở đi.
– Mbqtl ở đây là mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
| (Số tháng đóng BHXH x Tiền lương tháng đóng BHXH x Mức điều chỉnh hàng năm) | : | Tổng số tháng đóng BHXH | = | Mbqtl |
Mức điều chỉnh tiền lương tháng đóng BHXH của người lao động theo Điều 2 Thông tư 23/2020/TT-BLĐTBXH áp dụng từ 01/01/2021 đến hết 31/12/2021 được điều chỉnh như sau:
| Năm | Trước 1995 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 |
| Mức điều chỉnh | 5,01 | 4,25 | 4,02 | 3,89 | 3,61 | 3,46 | 3,52 | 3,53 | 3,40 | 3,29 | 3,06 | 2,82 | 2,62 | 2,42 |
| Năm | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
| Mức điều chỉnh | 1,97 | 1,84 | 1,69 | 1,42 | 1,30 | 1,22 | 1,18 | 1,17 | 1,14 | 1,10 | 1,06 | 1,03 | 1,00 | 1,0 |
Chú ý: Mức hưởng BHXH một lần của người lao động có thời gian đóng BHXH chưa đủ 01 năm được tính bằng 22% các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH. Và mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
b. Đối với người lao động tham gia BHXH tự nguyện
Cách tính tiền BHXH 01 lần mà người lao động tham gia BHXH tự nguyện theo Điều 6 Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH đã được hướng dẫn cụ thể như sau:
(1,5 x Mbqtn x Thời gian đóng BHXH trước năm 2014) | + | (2 x Mbqtn x Thời gian đóng BHXH sau năm 2014) | – | Số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện (*) | = | Mức hưởng BHXH 01 lần |
Ở đó:
– Thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì từ 01 – 06 tháng được tính là ½ năm, từ 07 – 11 tháng được tính là 01 năm.
Nếu tính đến trước 01/01/2014 mà thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng BHXH từ 01/01/2014 trở đi.
– (*) Nếu trường hợp mắc các bệnh nguy hiểm đến tính mạng theo quy định không bị trừ số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện.
– Số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện (áp dụng từ ngày 01/01/2018) được xác định bằng tổng số tiền Nhà nước hỗ trợ của từng tháng đã đóng BHXH tự nguyện. Mức hỗ trợ của từng tháng được tính theo công thức sau:
0,22 | x | Chuẩn nghèo khu vực nông thôn tại tháng i | x | 30% (hộ nghèo) hoặc 25% (hộ cận nghèo) hoặc 10% (đối tượng khác) | = | Số tiền Nhà nước hỗ trợ tháng i |
– Mbqtn: là mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
(Số tháng đóng BHXH x Thu nhập tháng đóng BHXH x Mức điều chỉnh hàng năm) | : | Tổng số tháng đóng BHXH | = | Mbqtn |
Mức điều chỉnh thu nhập tháng đóng BHXH của người lao động theo Điều 3 Thông tư 23/2020/TT-BLĐTBXH, áp dụng từ 01/01/2021 đến hết 31/12/2021 như sau:
Năm | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 |
Mức điều chỉnh | 1,97 | 1,84 | 1,69 | 1,42 | 1,30 | 1,22 | 1,18 |
Năm | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
Mức điều chỉnh | 1,17 | 1,14 | 1,10 | 1,06 | 1,03 | 1,00 | 1,00 |
Chú ý: Mức hưởng BHXH một lần của người lao động có thời gian đóng BHXH chưa đủ 01 năm được tính bằng 22% các mức thu nhập tháng đã đóng BHXH và trừ đi số tiền nhà nước hỗ trợ đóng. Mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
5. Hồ sơ rút bảo hiểm xã hội một lần gồm những gì?
Hồ sơ rút BHXH 1 lần gồm:
– Bản chính Sổ bảo hiểm xã hội.
– Bản chính Đơn đề nghị (Mẫu số 14-HSB).
– Đối với người ra nước ngoài để định cư phải nộp thêm bản sao Giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:
+ Hộ chiếu do nước ngoài cấp;
+ Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.
+ Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài;
– Đối với trường hợp bị mắc những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như: Ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS thì có thêm trích sao/tóm tắt hồ sơ bệnh án thể hiện tình trạng không tự phục vụ được; nếu bị mắc các bệnh khác thì thay bằng Biên bản giám định mức suy giảm từ 81% khả năng lao động trở lên của Hội đồng giám định y khoa thể hiện tình trạng không tự phục vụ được.
– Đối với trường hợp thanh toán phí giám đinh y khoa thì có thêm hóa đơn, chứng từ thu phí giám định kèm theo bản chính bảng kê các nội dung giám định của cơ sở thực hiện giám định y khoa.
– Bản chính Bản khai cá nhân về thời gian, địa bàn phục vụ trong Quân đội có hưởng phụ cấp khu vực (Mẫu số 04B – HBQP ban hành kèm theo Thông tư 136/2020/TT-BQP ngày 29/10/2020) đối với người có thời gian phục vụ trong Quân đội trước ngày 01/01/2007 tại địa bàn có hưởng phụ cấp khu vực mã sổ bảo hiểm xã hội không thể hiện đầy đủ thông tin làm căn cứ tính phụ cấp khu vực.
Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Vitam về vấn đề rút bảo hiểm xã hội một lần. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào hãy liên hệ ngay với chúng tôi. Hẹn gặp lại các bạn ở bài viết tiếp theo!