Nội quy lao động được xem một trong những văn bản thỏa thuận rất quan trọng giữa người sử dụng lao động và người lao động được xác lập bằng văn bản và được đăng ký với sở lao động của tỉnh/thành phố nơi doanh nghiệp đặt trụ sở. Bởi vậy, nắm rõ thay đổi trong quy định pháp luật về nội quy, kỷ luật lao động luôn cần thiết và lại càng cấp thiết khi Bộ luật lao động (“BLLĐ”) 2019 mới có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 2021.
Mục lục
1. Khái quát về nội quy công ty
Trước đây, nội quy bằng văn bản trước đây không phải là vật bất ly thân với doanh nghiệp có dưới 10 nhân viên làm việc. Tuy nhiên theo BLLĐ năm 2019, điều này đã có sự thay đổi, cụ thể: Tất cả người sử dụng lao động (“NSDLĐ”) đều phải ban hành nội quy. Nội quy có thể không cần bằng văn bản (nếu dưới 10 NLĐ). Còn nếu bằng văn bản, nội quy sẽ có hiệu lực phụ thuộc vào quyết định của Người sử dụng lao động.
Đồng thời, để đăng ký nội quy, bên cạnh Sở Lao động cấp tỉnh nơi mình đặt trụ sở; doanh nghiệp sẽ có thể gửi đến địa chỉ mới là Phòng Lao động cấp huyện (nếu được Sở Lao động ủy quyền).
2. Nội dung bắt buộc trong nội quy công ty
Theo quy định của Bộ luật Lao Động 2012 trước đây và nghị định số 05/2015/NĐ-CP. Nội quy công ty sẽ bao gồm những nội dung cơ bản sau đây:
– Tác phong; đạo đức tại nơi làm việc
– An toàn lao động; vệ sinh lao động tại nơi làm việc
– Thời giờ làm việc; thời giờ nghỉ ngơi
– Các hành vi vi phạm nội quy công ty, hình thức xử lý kỉ luật lao động và trách nhiệm vật chất
– Bảo vệ tài sản; bí mật công nghệ; bí mật kinh doanh; sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động
Hiện nay, theo quy định của Bộ luật Lao Động 2019 đã có sự thay đổi. NSDLĐ sẽ cần cập nhật nội quy để ghi nhận thêm một số nội dung mới mà pháp luật yêu cầu.
Theo đó, thêm 3 nội dung bắt buộc phải có trong nội quy công ty, bao gồm:
– Ghi nhận cơ chế phòng chống và xử lý quấy rối tình dục tại nơi làm việc
– Liệt kê các trường hợp tạm chuyển NLĐ làm việc khác với hợp đồng lao động
– Chỉ rõ người có thẩm quyền xử lý kỷ luật trong doanh nghiệp.
Quy định này thể hiện sự chú trọng của pháp luật và đòi hỏi doanh nghiệp ý thức đầy đủ hơn về nạn quấy rối tình dục đang nhức nhối trong môi trường làm việc; nhất là với giới nữ. Bên cạnh đó, các trường hợp tạm chuyển làm việc khác bị giới hạn rõ nhằm ngăn ngừa doanh nghiệp lạm dụng để thỏa mãn nhu cầu hoạt động mà bất chấp quyền lợi nhân viên.
Đặc biệt, doanh nghiệp sẽ được trao quyền để chủ động chỉ định những ai ký quyết định kỷ luật trong nội quy. Quy định này có vai trò và tích cực lớn bởi điều này giúp tăng cường tính minh bạch; rõ ràng đồng thời giúp thủ tục xử lý kỷ luật linh hoạt, rõ ràng hơn so với hiện nay (chỉ người giao kết HĐLĐ bên phía doanh nghiệp mới có thẩm quyền trên).
3. Những lưu ý khi xây dựng nội quy công ty
Bên cạnh những điểm mới, có những điều khoản trong nội quy công ty doanh nghiệp cần đặc biệt lưu ý. Từ đó, sẽ giúp bảo vệ tốt hơn quyền lợi cho người lao động cũng như chính doanh nghiệp. Nội quy lao động theo quy định mới nhất bắt buộc phải có những nội dung cơ bản sau:
– Thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi;
– Trật tự tại nơi làm việc;
– An toàn, vệ sinh lao động;
– Phòng, chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc; trình tự, thủ tục xử lý hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc;
– Việc bảo vệ tài sản và bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động;
– Trường hợp được tạm thời chuyển người lao động làm việc khác so với hợp đồng lao động;
– Các hành vi vi phạm kỷ luật lao động và các hình thức xử lý kỷ luật;
– Trách nhiệm vật chất;
Bên cạnh những điểm mới và các nội dung bắt buộc nêu trên, có những điều khoản trong nội quy công ty doanh nghiệp cần đặc biệt lưu ý. Từ đó, sẽ giúp bảo vệ tốt hơn quyền lợi cho người lao động cũng như chính doanh nghiệp. Cụ thể:
Phòng, chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc
Quy định mới này, doanh nghiệp bắt buộc phải xấy dựng một chương riêng biệt tại nội quy lao động, tỏng đó bao gồm các nội dung sau:
– Những hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc;
– Các biện pháp phòng, chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc;
– Trách nhiệm, thời hạn, trình tự, thủ tục xử lý đối với hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc;
– Hình thức xử lý kỷ luật lao động và trình tự, thủ tục xử lý đối với người thực hiện hành vi quấy rối tình dục hoặc người tố cáo sai sự thật được thực hiện như sau:
– Bồi thường thiệt hại cho nạn nhân bị quấy rối tình dục tại nơi làm việc và các biện pháp khắc phục hậu quả
Quy định về làm thêm giờ
Khoản 2 Điều 107 Bộ luật lao động năm 2019 đã có sự thay đổi về thời gian làm thêm giờ và không giới hạn số giờ làm thêm trong trường hợp đặc biệt (Điều 108). NSDLĐ có quyền yêu cầu NLĐ làm thêm giờ vào bất kỳ ngày nào mà không bị giới hạn về số giờ làm thêm theo quy định tại Điều 107 BLLĐ 2019 và NLĐ không được từ chối.
Quy định về trách nhiệm vật chất
Nội quy lao động quy định rõ về trách nhiệm vật chất khi NLĐ làm thất thoát tài sản của NSDLĐ, về trường hợp bồi thường theo quy định pháp luật, bồi thường theo giá thị trường (Điều 129 Bộ luật lao động 2019).
Trên đây là toàn bộ những nội dung tư vấn của Luật Vitam. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về Nội quy và kỷ luật lao động. Nếu còn vấn đề thắc mắc hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn. Hẹn gặp lại các bạn ở bài viết tiếp theo!