Sa thải là một hình thức kỷ luật lao động nghiêm khắc nhất. Khi người lao động vi phạm, tùy vào từng trường hợp mà người sử dụng lao động có thể áp dụng các biện pháp kỷ luật trong đó có sa thải. Vậy trong trường hợp này, người lao động cần phải làm gì để bảo vệ tốt nhất quyền lợi của mình?
1. Các trường hợp xử lý kỷ luật sa thải
Theo điều 125 BLLĐ năm 2019 quy định những trường hợp bị xử lý kỷ luật sa thải như sau:
“Người lao động có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma túy tại nơi làm việc;
2. Người lao động có hành vi tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động hoặc quấy rối tình dục tại nơi làm việc được quy định trong nội quy lao động;
3. Người lao động bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương hoặc cách chức mà tái phạm trong thời gian chưa xóa kỷ luật. Tái phạm là trường hợp người lao động lặp lại hành vi vi phạm đã bị xử lý kỷ luật mà chưa được xóa kỷ luật theo quy định tại Điều 126 của Bộ luật này;
4. Người lao động tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong thời hạn 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong thời hạn 365 ngày tính từ ngày đầu tiên tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng.
Trường hợp được coi là có lý do chính đáng bao gồm thiên tai, hỏa hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động.”
Sa thải là hình thức xử lý kỷ luật nặng nhất, ảnh hưởng nghiêm trọng nhất đến quyền và lợi ích của người lao động. Không phải bất kỳ trường hợp nào người sử dụng lao động được phép sa thải người lao động. Pháp luật đã quy định các trường hợp cụ thể, căn cứ vào đó, người lao động cần xem xét mình có thuộc trường hợp sa thải đúng pháp luật hay không. Nếu người sử dụng lao động sa thải trái pháp luật thì người lao động cần nắm vững các quy định để đòi lại quyền lợi của mình.
2. Trường hợp sa thải không đúng quy định pháp luật
Như đã phân tích ở trên, người lao động chỉ bị sa thải trong các trường hợp trên. Trường hợp, người lao động có căn cứ cho rằng mình bị sa thải trái pháp luật có thể thực hiện các biện pháp sau:
- Khiếu nại với người sử dụng lao động, đề nghị hủy quyết định sa thải.
- Nộp đơn lên Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội. Đơn nộp là đơn khiếu nại hoặc đơn đề nghị.
- Khởi kiện ra Tòa án cấp huyện nơi có trụ sở của người sử dụng lao động.
- hoặc Tố cáo ra cơ quan công an theo Điều 162 Bộ luật Hình sự 2015 về Tội buộc công chức, viên chức thôi việc hoặc sa thải người lao động trái pháp luật
Như vậy, để bảo vệ quyền lợi của mình, người lạo động có thể khiếu nại hoặc yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động để được bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình.
Hậu quả pháp lý của hành vi xử lý kỷ luật trái pháp luật: Tùy từng trường hợp mà người sử dụng lao động sẽ phải nhận lại người lao động; Bồi thường thiệt hại theo quy định của BLLĐ. Như vậy, nắm vững các quy định của pháp luật sa thải và những điều cần làm sẽ giúp cho người lao động bảo vệ được quyền lợi của chính mình trước người sử dụng lao động.