Theo Bộ luật Lao động 2019 (BLLĐ), người lao động chưa thành niên là người lao động dưới 18 tuổi. Vì vậy, cần có những quy định riêng để đảm bảo tính phù hợp, an toàn trong công việc. Bài viết sau đây của Luật Vitam sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn vấn đề này nhé!
Lao động chưa thành niên được quy định cụ thể tại Mục 1, Chương XI của Bộ luật Lao động số 45/2019/QH14, có hiệu lực từ ngày 01/01/2021.
Mục lục
1. Nguyên tắc sử dụng lao động chưa thành niên
Khi sử dụng lao động chưa thành niên, người sử dụng lao động cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
Theo Điều 144, BLLĐ 2019 quy định
“1. Lao động chưa thành niên chỉ được làm công việc phù hợp với sức khỏe để bảo đảm sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách.
2. Người sử dụng lao động khi sử dụng lao động chưa thành niên có trách nhiệm quan tâm chăm sóc người lao động về các mặt lao động, sức khỏe, học tập trong quá trình lao động.
3. Khi sử dụng lao động chưa thành niên, người sử dụng lao động phải có sự đồng ý của cha, mẹ hoặc người giám hộ; lập sổ theo dõi riêng, ghi đầy đủ họ tên, ngày tháng năm sinh, công việc đang làm, kết quả những lần kiểm tra sức khỏe định kỳ và xuất trình khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu.
4. Người sử dụng lao động phải tạo cơ hội để lao động chưa thành niên được học văn hóa, giáo dục nghề nghiệp, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề.”
Lao đông chưa thành niên là đối tượng tương đối đặc thù trong quan hệ lao động. Bởi lẽ, đây là người lao động chưa phát triển đầy đủ về mặt thể chất, tinh thần. Người sử dụng lao động muốn sử dụng đối tượng lao động này thì phải tuân thủ những nguyên tắc của pháp luật, qua đó vừa đảm bảo quá trình phát triển của người lao động chưa thành niên, vừa đáp ứng nhu cầu sản xuất, kinh doanh.
2. Sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc
Người sử dụng lao động cần lưu ý các điều sau khi sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc cần lưu ý những quy định tại Điều 145 BLLĐ 2019 như sau:
– Phải giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản với người chưa đủ 15 tuổi và người đại diện theo pháp luật của người đó;
– Bố trí giờ làm việc không ảnh hưởng đến thời gian học tập của người chưa đủ 15 tuổi;
– Phải có giấy khám sức khỏe của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền xác nhận sức khỏe của người chưa đủ 15 tuổi phù hợp với công việc và tổ chức kiểm tra sức khỏe định kỳ ít nhất một lần trong 06 tháng;
– Bảo đảm điều kiện làm việc, an toàn, vệ sinh lao động phù hợp với lứa tuổi.
Người sử dụng lao động chỉ được tuyển dụng và sử dụng người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi vào làm các công việc nhẹ như biểu diễn nghệ thuật, vận động viên thể thao, lập trình phần mềm, các nghề truyền thống, các nghề thủ công mỹ nghệ, đan lát, làm các đồ gia dụng, đồ thủ công mỹ nghệ từ nguyên liệu tự nhiên như: mây, tre, nứa, dừa, chuối, bèo lục bình, đay, cói, quế, guột, đót, lá nón, gói nem, gói kẹo, gói bánh(trừ việc vận hành hoặc sử dụng các máy, thiết bị, dụng cụ đóng gói), nuôi tằm, làm cỏ vườn rau sạch; thu hoạch rau, củ, quả sạch theo mùa, chăn thả gia súc tại nông trại, phụ gỡ lưới cá, đan lưới cá, phơi khô thủy sản…..
3. Thời gian làm việc
Thời gian làm việc của người chưa thành niên được quy định cụ thể tại Điều 146 BLLĐ 2019.
– Thời giờ làm việc của người chưa đủ 15 tuổi không được quá 04 giờ trong 01 ngày và 20 giờ trong 01 tuần; không được làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm.
– Thời giờ làm việc của người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi không được quá 08 giờ trong 01 ngày và 40 giờ trong 01 tuần. Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi có thể được làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm trong một số nghề, công việc theo danh mục do Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành.
4. Những công việc và nơi làm việc cấm sử dụng người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi
a. Những công việc cấm sử dụng lao động từ đủ 15 tuổi đến 18 tuổi
Theo khoản 1 Điều 147 Bộ luật Lao động 2019
“1. Cấm sử dụng người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi làm các công việc sau đây:
a) Mang, vác, nâng các vật nặng vượt quá thể trạng của người chưa thành niên;
b) Sản xuất, kinh doanh cồn, rượu, bia, thuốc lá, chất tác động đến tinh thần hoặc chất gây nghiện khác;
c) Sản xuất, sử dụng hoặc vận chuyển hóa chất, khí gas, chất nổ;
d) Bảo trì, bảo dưỡng thiết bị, máy móc;
đ) Phá dỡ các công trình xây dựng;
e) Nấu, thổi, đúc, cán, dập, hàn kim loại;
g) Lặn biển, đánh bắt thủy, hải sản xa bờ;
h) Công việc khác gây tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa thành niên.”
b. Những nơi làm việc cấm sử dụng lao động từ 15 tuổi đến 18 tuổi
Theo khoản 2 Điều 147 Bộ luật Lao động 2019
“2. Cấm sử dụng người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi làm việc ở các nơi sau đây:
a) Dưới nước, dưới lòng đất, trong hang động, trong đường hầm;
b) Công trường xây dựng;
c) Cơ sở giết mổ gia súc;
d) Sòng bạc, quán bar, vũ trường, phòng hát karaoke, khách sạn, nhà nghỉ, cơ sở tắm hơi, cơ sở xoa bóp; điểm kinh doanh xổ số, dịch vụ trò chơi điện tử;
đ) Nơi làm việc khác gây tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa thành niên.”
Nhà nước bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, người làm việc không có quan hệ lao động. Khuyến khích những thỏa thuận bảo đảm cho người lao động có điều kiện thuận lợi hơn so với quy định của pháp luật về lao động. Bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng lao động.
Quản lý lao động đúng pháp luật, dân chủ, công bằng, văn minh và nâng cao trách nhiệm xã hội. Bảo đảm bình đẳng giới; quy định chế độ lao động và chính sách xã hội nhằm bảo vệ lao động nữ, lao động là người khuyết tật, người lao động cao tuổi, lao động chưa thành niên. Hi vọng bài viết sẽ giúp bạn có nhiều thông tin bổ ích.